پیوستگی در مطالعه چیست؟

برای فهمیدن منظور از پیوستگی در مطالعه قبل از آن باید در مورد دو مشکل اساسی حول این موضوع حرف بزنیم:

1.عده‌ای از داوطلبان چند روز در هفته ساعت مطالعه‌ی بسیار خوبی دارند، اما در بقیه‌ی روزها ساعت مطالعه‌ی خیلی کم یا درحد صفر دارند.

2.عده‌ای از داوطلبان ابتدای سال خیلی خوب شروع به درس خواندن می‌کنند اما در ادامه به‌مرور میزان مطالعه‌ی آن‌ها کم می‌شود؛ یا در اواسط سال میزان مطالعه‌شان شدیدا کاهش پیدا میکند.

پس اگر بخواهیم مفهومی از پیوستگی(تداوم) در مطالعه را بیان کنیم می‌تواند به‌این صورت باشد:

داشتن میزان ساعت مطالعه‌ی درست، منطقی و ثابت (درصورت امکان با سیری افزایشی) که باتوجه به شرایط داوطلب تعیین شده باشد.

حال که متوجه شدیم پیوستگی در مطالعه چیست، بیایید درمورد اهمیت آن و راه حل یا قاعده‌ای برای داشتن مطالعه‌ی پیوسته صحبت کنیم.

آیا مطالعه‌ی پیوسته اهمیتی این چنینی(به عنوان راز پنهان موفقیت آزمون) دارد؟!

چارلز دوهیگ در کتاب معروف «تاثیر عادت» در مورد این مسئله که چگونه روزمرگی و عادت‌های درست باعث شده‌اند افرادی با مشکلات زیاد و شدید به افرادی موفق و تاثیرگذار تبدیل شوند به تفصیل حرف زده است؛ او عنوان می‌کند که بسیاری از افرادی که موفق شده‌اند موفقیت خود را مدیون عادات درستی هستند که در طول چند ماه یا سال به‌دست آورده‌اند. این عادات باعث شده‌اند که فرد بتواند بدون هیچ مشکلی برای مدتی طولانی تلاش کند و با شرایط دشوار مثل مشکلات خانوادگی یا افسردگی یا بیماری جسمی و روحی کنار بیاید و همچنان بتواند به اهدافی که در بلندمدت درنظر داشته برسد.

این افراد بر روی یک عادت اساسی نادرست خود تمرکز کرده‌اند و به‌مرور با تغییر این عادت توانسته‌اند در رسیدن به اهدافشان موفق باشند؛ اما چرا؟ تغییر یک عادت چگونه می‌تواند چنین تاثیری داشته باشد؟! وقتی شما بر روی یک عادت اساسی و مهم خود (که قاعدتا برای یک داوطلب مطالعه‌ی مستمر روزانه است.) تمرکز می‌کنید و می‌کوشید تا آن‌را تغییر دهید، این تغییر به‌مرور به سایر مسائل زندگی روزانه‌‌ی شما نیز وارد شده و باعث می‌شود در دیگر موارد هم مثل ساعت بیداری در صبح، اراده برای دوری از عوامل مضر برای مطالعه، میزان مطالعه (موضوعی متفاوت با پیوستگی در مطالعه است!)، شیوه‌ی درس خواندن و … تاثیر بگذارد. بسیاری از افراد موفق نیز به‌همین شیوه توانسته‌اند به اهدافشان دست پیدا کنند.

این نکته‌ی خیلی مهمی است که بدانید وقتی عادت اساسی مطالعه‌ی شما درست باشد به مرور میتواند باعث شود سایر مشکلات شما در مطالعه نیز حل شوند که در نهایت باعث می‌شود نمرات تراز و رتبه‌ی آزمونتان نیز بهتر شود!

اما هنوز نیز ابهام زیادی در مورد این مسئله ممکن است وجود داشته باشد؛ برای اطمینان به اهمیت مسئله اجازه دهید به رفع چند مورد مهم از این ابهام ها بپردازم:

ابهام: افراد زیادی وجود دارند که در آزمون موفق شده‌اند اما این مسئله برای آنها اصلا مطرح نبوده و به آن اهمیت نداده‌اند؛ بنابراین چرا باید به این مسئله اهمیت داده شود؟!

بیایید از زاویه ای دیگر به مسئله نگاه کنیم؛ اگر این افراد این قاعده را رعایت می‌کردند یا به آن اهمیت می‌دادند ممکن بود نتیجه‌ای خیلی درخشان‌تر کسب کنند. رتبه های تک رقمی و رتبه های برتر کشوری هر ساله از این قاعده استفاده کرده‌اند هر چند شاید خود نیز از آن آگاه نبوده‌اند؛ زیرا برای آنها مطالعه‌ی پیوسته مسئله‌ای عادی و روزمره بوده است!

ابهام: اینکه من یک روز چهارده ساعت مطالعه کنم و روز بعد شش ساعت مطالعه داشته باشم چه تاثیر بدی می‌تواند داشته باشد؟! در هرحال من به طور میانگین مطالعه‌ی خوبی دارم و هفته ای هفتاد ساعت مطالعه‌ی مفید دارم!

1. مغز انسان به‌طور خودکار برای مصرف انرژی کمتر برنامه ریزی شده‌است؛ به‌طوریکه وقتی متوجه می‌شود در در شش ساعت مطالعه انرژی بسیار کمتری مصرف می‌شود عملا در طی چهارده ساعت مطالعه به طور غیرارادی و نامحسوسی اجازه نمی‌دهد تمرکز فرد روی مطالعه باشد تا انرژی کمتری مصرف شود! پس امکان ندارد در مدت چند ماه با این شیوه، مطالعه‌ی شما مفید باشد.
2. ببینید بدن و مغز انسان با تمرین و تکرار می‌تواند کارهای خارق‌العاده‌ای انجام دهد!مثل چهارده ساعت مطالعه در روز. اما صرف مطالعه‌ی زیاد به معنای بازده زیاد نیست؛ برای آنکه این میزان مطالعه پربازده باشد نیاز به تمرین و تکرار دارد، یعنی باید مغز به این میزان مطالعه عادت کند تا به مرور بتواند انرژی مورد نیاز را تامین کرده و تمرکز داوطلب در مطالعه بیشتر شود که این مسئله خود تاییدی بر پیوستگی در مطالعه است! اما هنگامی که فرد بدون تکرار و هرچند روز یکبار این پروسه را طی می‌کند مغز توانایی تحلیل مفاهیم و تمرکز در این مدت زمان طولانی را ندارد!بنابراین میزان مطالعه‌ی شما به حقیقت نزدیک نیست!همچنین بسیاری از افراد پس از یک روز مطالعه‌ی شدید نیاز به استراحتی یک روزه بدون هیچ مطالعه‌ای دارند!

ابهام: بالاخره هر فردی در برهه‌ای از زمان ممکنه دلسرد بشه! انسان که ماشین نیست نیاز به استراحت داره!

این موضوع بسیار درست و منطقی است! انسان نیازمند به استراحت است و در مورد مسئله‌ای با استهلاک کنکور، استراحت واقعا نیازمند میشه! اما استراحت منطقی و مداوم توام با مطالعه نه فقط صرف استراحت بدون مطالعه.

وقتی فرد به‌طور پیوسته مطالعه می‌کند به طور پیوسته نیز باید استراحت می‌کند چون میزان مطالعه‌ی داوطلب،منطقی و براساس شرایط اوست؛ درنتیجه، ملال آور نبوده و باعث از درس زده‌شدن نمی‌شود؛ زیرا فرد به طور منطقی نیز استراحت می‌کند.

وقتی شما باتوجه به توانایی حال حاضرتان و شرایط فردیتان میزان مطالعه‌ا‌ی منطقی داشته باشید و این مطالعه را به طور پیوسته ادامه دهید دلسردی به سراغ شما نمی‌آید؛ زیرا که دلسردی که واکنشی خارج از اراده‌ی شما است،درنتیجه‌ی خستگی ذهنی ناشی از مصرف بیش‌از حد انرژی در فرد ایجاد می‌شود.

ابهام: برنامه‌ی کلاس‌های من طوری نیست که بتوانم پیوسته مطالعه کنم؛چون من بعضی روزها کاراهام سنگین‌اند و باید مدت بیشتری براشون وقت بذارم.

وقتی در مورد پیوستگی حرف میزنم، منظورم بازه‌ی زمانی چندماهه‌ای است که قرار است در آن درس بخوانیم؛حال این مسئله بدین معنا نیست که اگر چند روز درماه بنا به دلایلی نتوانستیم آن برنامه را اجرا کنیم دیگر مطالعه‌ی ما پیوسته نیست! مهم این است بیشتر اوقات این قاعده رعایت شود و مطالعه به عادت تبدیل شود.

ابهام: چگونه مطالعه‌ی پیوسته می‌تواند سبب می‌شود باوجود بحران‌هایی مثل بیماری یا مشکلات خانوادگی دلسرد نشویم و همچنان به مطالعه ادامه دهیم؟

جواب این ابهام را با یک سوال می‌دهم! آیا تاکنون به این فکر کرده‌اید با کدام دستتان آب میخورید؟! آیا تابحال به این فکر کرده‌اید بند کدام کفشتان را اول می‌بندید؟! نه، چون این مسئله برای شما تبدیل به عادت شده؛ در سایر موارد نیز همینطور است: برخی افراد هنگام استرس ورزش می‌کنند، برخی غذا می خورند، برخی با دوستانشان حرف می‌زنند، برخی فیلم تماشا میکنند؛ یعنی همه‌ی افراد برای فرار از مشکلات به عادت یا روتینی روی می‌آورند تا به آرامش برسند. حال اگر مطالعه عادت شما شود مانند بسیاری از افراد دیگر لازم نیست به آن فکر کنید، خواهید دید به‌طور خودکار روی میزتان نشسته‌اید و مشغول درس خواندن هستید! و حتی از این کار لذت می‌برید زیرا این عادت شما شده است؛ اما برای تبدیل آن عادت باید بازه‌ای چندماهه این قاعده را رعایت کنید! هرچند نتایج آن درصورت درست اجرا شدن بعداز مدتی کوتاه به‌وضوح قابل مشاهده‌اند.

ابهام: چگونه مسئله‌ی ظاهرا بی‌ربطی چون پیوستگی در مطالعه می‌تواند باعث شود که برای مثال سرعت تست زنی افزایش یابد؟

برای فهمیدن این موضوع باید با دید کلی به مسئله نگاه کنیم؛ وقتی مطالعه‌ی شما پیوسته باشد، بعد از مدتی تصمیم به افزایش میزان مطالعه نیز می‌گیرید و در نتیجه ساعت مطالعه‌تان برای هر درس یا حداقل چند درس افزایش میابد؛ در ادامه هم چون فرصتی بیشتری دارید، پس تعداد تست بیشتری می‌توانید بزنید؛ تست زنی بیشتر باعث تمرین بیشتر، تسلط بیشتر و سرعت بیشتر در تست زنی می‌شود. این مسئله هم باعث پیشرفت شما می‌شود هم استرس شما را کاهش می‌دهد زیرا نمراتتان در آزمون‌ها افزایش می‌یابد. از سوی دیگر برای اینکه میزان مطالعه‌ی شما افزایش یابد، باید صبح سر ساعت مشخصی بیدار شوید و برنامه‌هایتان را منظم‌تر کنید تا وقت تلف شده‌ی کمتری داشته و بتوانید به برنامه‌هایتان برسید. در ضمن وقتی شما تست بیشتری کار کردید به مرور متوجه می‌شوید که چه روش مطالعه‌ای برای شما مناسب‌تر است، که در نتیجه به مرور کیفیت مطالعه‌ی شما نیز افزایش می‌یابد.

مشکلی که خیلی از داوطلبین نیز با آن دست و پنجه نرم می‌کنند همین سرعت کم در مطالعه(همان کیفیت مطالعه) است که توضیح دادیم چگونه می‌تواند پیوستگی بر آن تاثیر دارد.