دقیق خوانی یا خواندن برای اطلاعات دقیق به معنای خواندن برای درک کامل است. مطالعه برای چنین هدفی جریانی است که در آن خواننده اطلاعات درست متن را بر می گزیند و گرد آوری می نماید .این نوع خواندن لازمه اش این است که خواننده مفاهیم , استنباط ها و دلالت ها ی جملات را در پاراگراف بفهمد. به علاوه خواننده باید معانی غیر مستقیم ومستقیم کلمات را درک کند.
هدف از به کار گرفتن این روش، درک کامل مطالب خوانده شده و نگهداری آنها به طریق منظم و منطقی در حافظه است که یادآوری و بازشناسی مطالب برای استفاده های بعدی میسر باشد. دقیق خوانی را به روشی گفته میشود که مطالعه کننده در هنگام مطالعه به حاشیه نویسی و علامت گذاری بپردازد. نکات مهم با دایره یا با خط کشیدن مشخص میشود و در مواردی هم خلاصه نویسی انجام میگیرد.
برخی از فنون و روش های موجود که میتواند به روش دقیق خوانی کمک کند عبارتند از : تکنیک سازماندهی مطالب، تکنیک خلاصه برداری و تکنیک علامت گذاری در متن.
بارها شنیده ایم که داوطلبان شکایت کنند و بگویند چند بار یک مطلب را میخوانند ولی یاد نمیگیرند یا زمان آزمون با اینکه آن مطلب را چند بار خوانده اند، توانایی پاسخگویی کامل به پرسش را ندارند یا این که پرسش برایشان آشنا است ولی پاسخ آن را به خاطر نمی آورند. داوطلبانی هستند که با خواندن زیاد، در یادگیری مطالب ضعف دارند و در مقابلشان هم برخی دیگر دیده میشوند که با یکی، دو بار خواندن تسلط کامل بر روی درس را پیدا میکنند.
برای یادگیری نیاز به تکرار بیش از حد مطالب نیست بلکه باید شیوه صحیح مطالعه کردن را فراگرفت.
با فرا گرفتن شیوه صحیح مطالعه کردن است که میتوان زمان مطالعه راکاهش داد و میزان یادگیری را بالا برد. در این صورت مدت نگهداری مطالب درحافظه طولانی تر می شود. این نکته ای است که کلیه داوطلبان باید به آن توجه داشته باشند. داوطلبانی که برای آزمون آماده میشوند باید زمان مطالعه خود را به حداقل برسانند. نحوه مطالعه کردن در هر داوطلب متفاوت است و روشهای گوناگونی وجود دارد، روشهایی که درگذشته بوده و روشهای نوین که کاربرد آن تأثیر بسیار زیادی در یادگیری دارد.
یک روش نوشتن نکات مهم درس در هنگام مطالعه است. یادداشت برداری از مطالب یکی از عواملی است که میتواند در یادگیری موثرباشد و مدت زمان یادگیری را کاهش دهد در این صورت هنگام مطالعه ی مجدد فقط نکات مهم یادداشت شده مطالعه میشود و نیاز به خواندن مجدد کل کتاب نخواهد بود.
در روش دیگر افراد هنگام خواندن دروس، زیر نکات مهم را خط میکشند و برای این کار از انواع ماژیکها استفاده میکنند تا در هنگام مرور، آن مطلب جلب توجه کند البته این روش زمانی موثراست که ابتدا مطلب خوانده و مفهوم آن کاملا درک شود سپس زیر نکات مهم خط کشیده شود زیرا در غیر این صورت افراد در هنگام خواندن مطالب تمرکز نداشته و توجه شان به خطهایی که زیرمطلب کشیده اند جلب میشود.
روش دیگری که میتوان از آن یاد کرد روش حاشیه نویسی است که باید مطالب را خواند و نکات مهم را در حاشیه کتاب نوشت تا در دفعات مراجعه بتوان آنها را مرور کرد.البته این روش برای خواندن مطالبی که اهمیت چندانی ندارند و خواندن آنها باعث اتلاف وقت میشود، مناسب است.
روش دیگر که جزو بهترین شیوه های مطالعه است روش کلید برداری یا کلمه کلیدی است، در این روش یک مفهوم خوانده می شود و سپس بعد از درک آن یک کلمه کوتاه و پرمعنا که تداعی کننده آن مطلب است انتخاب، سپس جایگزین آن می گردد. استفاده از کلمه کلیدی نسبت به روشهای دیگر مناسبتر و کاملتر است. کلمه کلیدی کلمه ای است که با دیدن آن معنی و مفهوم جمله در ذهن تداعی میشود. حتما هم نباید کلمات کلیدی عین جمله باشند بلکه میتوان کلمه ای را برای آن انتخاب کرد که جدای مطالب باشد ولی بتوان به گونه ای به آن ربط داد.
روش دیگری که از مؤثرترین روشها به شمار می‌رود، به کارگیری طرح شبکه ذهنی یا ایجاد یک طرحواره ذهنی است. بهترین شیوه برای به خاطر سپردن، درک و فهمیدن مطالب، سازماندهی و دسته بندی آنهاست. بنابراین در هنگام مطالعه یک مبحث در ابتدا باید موضوع مشخص شود بعد نکات اصلی و سپس نکات فرعی شناسایی گردد. اگر اطلاعات را به صورت شبکه ای درآوریم و آن را سازماندهی کنیم، در به یادآوری اطلاعات سرعت عمل بیشتری خواهیم داشت. به جای اینکه کلمات کلیدی را پشت سر هم بیاوریم میتوانیم آنها را از طریق طرح شبکه ی ذهنی خود گسترش دهیم و همچنین به صورت شبکه ای ترسیم نماییم. مطالب باید خوانده شود و پس از درک کامل آن مشخص شود که چند نکته اصلی در آن وجود دارد. نکات اصلی شامل سر فصلهای مهم درس و موضوع اصلی درس میباشد. سپس آنها را به صورت شبکه مشخص میکنیم.
می توان از شکلهای مختلف و رنگهای متنوع استفاده کرد. البته بایستی اشکال هر مرحله متفاوت باشند. هر قدر اشکال به کار رفته برای کلمات کلیدی متنوعترباشد به خاطرسپاری و یادآوری مطالب راحتترخواهد بود. برای ارتباط این اشکال و خانه ها میتوان از فلشها و اشکال متنوع استفاده کرد. به این ترتیب مفاهیم خانه ها به هم ربط داده میشوند.
از فواید دقیق خوانی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
الف-فهم بیشتر مطالب از طریق درک ساختمان مفاهیم و معانی
.ب-نگهداری بیشتر مطالب در حافظه از طریق یک روش سادۀ مرور کردن و یادگیری جزئیات و ربط دادن آنها با اصول و مفاهیم
پ-افزایش توانایی خواننده در پاسخ دادن به سوالات تشریحی ، زیرا در این روش مطالعۀ مفاهیم به وسیلۀ خواننده سازمان می یابند و به زبان وی بیان می شوند و صرفا به حافظه سپرده نمی شوند
ت-افزایش کسب لذت در نتیجۀ ایجاد اطمینان بیشتر حاصل از درک عمیق تر مطالب
