برنامه ریزی آنقدر در گفتگوهای روزمرهی ما تکرار میشود که گاهی مفهوم برنامه ریزی و جزئیات فرایند برنامه ریزی را فراموش میکنیم.
در این وضعیت، برنامه ریزی در بهترین حالت صرفاً به هدف گذاری و ثبت هدف ها محدود میشود.
طبیعی است که در این حالت، یا به کلی فراموش میکنیم که برنامه ریزی کردهایم و یا بعد از مدتی که دیدیم به هدفهایمان نزدیک نشدهایم، انگیزهی خود را برای پیگیری برنامهها از دست میدهیم.
بیتوجهی به اجزای اصلی یک برنامه میتواند یکی از علتهایی باشد که اثربخشی برنامههای ما را کاهش میدهد و باعث میشود شوق و رغبت برنامه ریزی را به تدریج از دست بدهیم.
اجزای کلیدی یک برنامه موفق
یک برنامه موفق بخشهای متعددی دارد،که در اینجا به طور اختصار به چند نمونه از آنها اشاره می کنیم:
توجه به کارهای روزانه
توجه کنید که معمولا چگونه زمانتان را سپری میکنید
پیش از آنکه بفهمید باید چگونه برنامه ریزی کنیم، باید بدانید که هماکنون، چگونه امور روزانهتان را مدیریت میکنید. اگر مجبور هستید که به دانشگاه یا محلکار بروید، ساعاتی که در دانشگاه یا محلکار میگذرانید، قبلا برای شما مدیریت شده است و نمیتوانید برای آنها برنامه ریزی کنید. ولی در وقت آزادتان، آزادی عمل بسیار بیشتری دارید.
چند روزی را به بررسی اینکه چگونه وقتتان را میگذرانید، سپری کنید. یادداشت کنید که هر روز دقیقا چه کارهایی انجام میدهید. با دقت توجه کنید که وقت آزادتان را چگونه میگذرانید. فهرستی از این کارها درست کنید و در آن ذکر کنید که برای انجام هر کار، چقدر زمان صرف میکنید.
برآورد کنید که چقدر زمان، صرفِ رفتوآمد به دانشگاه، محل کار و انجام کارها میکنید.
احتمالا بخش نسبتا زیادی از روزتان را صرفا برای رفت و آمد به محل کار یا دانشگاه یا بیرون رفتن برای انجام کارهای مختلف صرف میکنید. اما این همان زمانی است که برای نظم دادن به روزهایتان و انجام وظایف مهم نیاز دارید. توجه کنید که این رفتوآمدها معمولا چقدر زمان شما را میگیرند و در برنامه ریزی روزانهتان، زمان کافی را به این رفتوآمدها اختصاص دهید.
برنامه ریزی روزانهتان را بر اساس این زمانها، تنظیم کنید.
توجه کنید که چگونه عادتهای شما، بر زندگی روزانهتان تاثیر میگذارند
انجام برنامه ریزی روزانه تا حد زیادی به فهمیدن این مسئله مربوط میشود که کارهایی که طبق عادت انجام میدهید، چه تاثیری بر زندگی روزانهی شما میگذارند. گاهی این کارها، عادتهای بدی هستند که مانع از لذت بردن از زندگی یا دستیابی به اهدافتان میشوند. در حالیکه بعضی از این کارها، برای لذت بردن از زندگی یا رسیدن به اهداف، ضروری هستند. وقتی برای خود برنامه ریزی میکنید، به نقشی که عادتهایتان در زندگی شما ایفا میکنند نیز فکر کنید.
پس از یافتنِ عادتی که مانع از دستیابیِ شما به اهدافتان یا چیزهایی که آرزو دارید میشود، به دنبال راههایی برای تغییر آن عادت باشید تا بتوانید استفادهی بهتری از زمانتان ببرید. این کار میتواند به سادگیِ تعیین محدودیتهایی برای کارهایی خاص باشد. شاید لازم باشد که یاد بگیرید وقتی دیگران از شما میخواهند برایشان کاری انجام دهید، به آنها نه بگویید تا بتوانید وقتی را نیز به خودتان اختصاص دهید.
زمانهای تلفشده را کاهش دهید
شاید بعضی اوقات در روز، زمانتان را هدر میدهید. بسیاری از این موارد اجتنابناپذیر هستند، به برنامه ریزیتان نگاهی بیندازید و زمانهایی که در آنها وقتتان به هدر میرود را بیابید. به این فکر کنید که چگونه میتوانید برنامه ریزیتان را تغییر دهید تا این زمانهای تلفشده کاهش پیدا کنند.
اگر نمیتوانید زمانبندی کارها را تغییر دهید، شاید بتوانید به طور همزمان، چند کار را با هم انجام دهید.
از شب قبل برای هر روز برنامه ریزی کنید
معمولا بهتر است که از پیش، برای هر روز برنامه ریزی کنید. اگر قبلا هرگز برنامه ریزی نکردهاید، شاید کمی زمان ببرد تا بتوانید در برنامه ریزیتان، تمام کاستیها و ویژگیها را در نظر بگیرید. انتظار نداشته باشید که در نخستین روز یا حتی نخستین هفته، همه چیز را متوجه شوید.
برای روز بعد خود، برنامهای تقریبی بنویسید که در آن تمام کارهایی را که میخواهید انجام دهید و زمانی که میخواهید برای انجام هر یک صرف کنید را فهرست کنید. در تنظیم این برنامه ریزی، کمی انعطافپذیر باشید، زیرا شما تازه دارید به برنامه ریزی برای زمانتان عادت میکنید.